Του Γιώργου Μουζλάνοβ

Στις 6 Οκτωβρίου του 2020 η Σουηδική Ακαδημία των Επιστημών ανακοίνωσε πως απονέμει το Βραβείο Nobel κατά το ήμισυ στον Roger Penrose για την ανακάλυψη του ότι οι μαύρες τρύπες αποτελούν μία συνεπή πρόβλεψη της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας και το υπόλοιπο μισό του βραβείου εξ ημισείας στον Reinhard Genzel και στην Andrea Ghez για την ανακάλυψη ενός υπερμεγέθους συμπαγούς αντικειμένου στο κέντρο του Γαλαξία μας. Το αντικείμενο που ονομάζουμε Μαύρη Τρύπα (1) έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον τόσο του επιστημονικού κόσμου όσο και του κόσμου της επιστημονικής φαντασίας, καθώς συχνά αποτελεί αφηγηματικό μηχανισμό για να «υποστηρίξει» την πλοκή. Στο παρόν άρθρο θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε τι είναι αυτό που ονομάζουμε Μαύρες Τρύπες (ΜΤ).

Του Γιώργου Μουζλάνοβ

11 Φεβρουαρίου 2016. Η επιστημονική ομάδα του LIGO και του VIRGO ανακοινώνει πως πέντε μήνες νωρίτερα, στις 14 Σεπτεβρίου 2015, παρατηρήθηκαν άμεσα για πρώτη φορά, βαρυτικά κύματα από τη συγχώνευση δύο μαύρων οπών. 'Εκτοτε, συνεχίζει να ανιχνεύει όλο και περισσότερα γεγονότα. Μάλιστα, την επόμενη χρονιά, το 2017, δόθηκε το βραβείο Nobel στους Rainer Weiss, Kip Thorne και Barry Barish για τη συνεισφορά τους πάνω στην ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων. Ακούγοντας κάποιος αυτή την ειδηση και σκεπτόμενος πως το Nobel  εχει δωθεί  σε μερικούς μεγάλους επιστήμονες στο παρελθόν (αποφεύγουμε την αναφορά σε ονόματα για να μήν αδικήσουμε κάποιον που μπορεί να ξεχάσουμε, άλλωστε η πλήρης λίστα υπάρχει στην ιστοσελίδα των βραβείων Νόμπελ), προκύπτει ότι μάλλον ειναι κάτι σημαντικό αυτό που ονομάζουμε βαρυτικά κύματα. Τι είναι όμως τα βαρυτικά κύματα, και γιατί έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το σύμπαν;

Γράφει ο Μιχάλης Παπαχρήστου

Στο τεύχος Νο.30 (Δεκέμβριος του '19) του περιοδικού Physics News της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) παρουσιάστηκε ένα άρθρο το οποίο ισχυριζόταν την κατάρριψη της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας (ΕΘΣ) μέσω ενός απλού πειράματος.

Το πείραμα περιγράφεται ως εξής:
Έστω ένας αγωγός ο οποίος συνδέεται με μια πηγή συνεχούς ρεύματος μέσω ενός καλωδίου στο οποίο έχουμε και ένα διακόπτη. Κάτω από τον αγωγό έχουμε τοποθετήσει μια μαγνητική βελόνα (π.χ. μια πυξίδα). Όσο ο διακόπτης είναι ανοιχτός, δηλαδή δεν υπάρχει ροή ρεύματος στο καλώδιο και στον αγωγό, τότε δεν θα έχουμε κανένα μαγνητικό πεδίο και η πυξίδα θα μείνει ακίνητη. Στη συνέχεια, κλείνουμε το διακόπτη και κατά συνέπεια το κύκλωμα διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα, δηλαδή από τη συλλογική κίνηση των ελεύθερων ηλεκτρονίων του αγωγού. Τα τελευταία κινούνται με μια ταχύτητα V σε σχέση με το εργαστήριό μας, άρα και σε σχέση με την ακίνητη πυξίδα. Όπως γνωρίζουμε, ένα ηλεκτρικό ρεύμα δημιουργεί ένα μαγνητικό πεδίο και ειδικότερα για την περίπτωση ενός κυλινδρικού αγωγού (ή ενος καλωδίου) έχει κυκλική φορά, σαν να "αγκαλιάζει" τον αγωγό. Το μαγνητικό αυτό πεδίο αλληλεπιδρά με την πυξίδα με αποτέλεσμα αυτή να μετακινείται στη θέση όπου "δείχνει" προς το χαρτί (ή την οθόνη).